อรหสกฺกาทีสุปิ สิทฺธํ, ตถา กาล สมยเวลาสุฯ โก ตํ นินฺทิตุ+มรหติ, ราชา ภวิตุ+มรหติ, อรโห ภวํ วตฺตุํ, สกฺกา เชตุํ ธเนน วา, สกฺกา ลทฺธุํ, ภสฺส โธฯ กตฺตุํ สกฺขิสฺสติฯ ภพฺโพ นิยามํ โอกฺกมิตุํ, อภพฺโพ กาตุํฯ อนุจฺฉวิโก ภวํ ทานํ ปฏิคฺคเหตุํ, อิทํ กาตุํ อนุรูปํ, ทานํ ทาตุํ ยุตฺตํ, ทาตุํ วตฺตุญฺจ ลภติฯ เอวํ วฏฺฏติ ภาสิตุํ, ฉินฺทิตุํ น จ กปฺปติ อิจฺจาทิฯ ตถากาโล ภุญฺชิตุํ, สมโย ภุญฺชิตุํ, เวลา ภุญฺชิตุํฯ

อลมตฺเถปิ สิทฺธํ, อลเมว ทานานิ ทาตุํ, อลเมว ปุญฺญานิ กาตุํฯ

62. ปฏิเสเธ+ลํขลูนํ กฺตุน กฺตฺวาน กฺตฺวา วา

อลํ+ขลุสทฺทานํ ปฏิเสธนตฺถานํ ปโยเค กฺตุนาทโย วา โหนฺติ ภาเวฯ อลํปุพฺโพ, สุ=สวเน, อลํ สวนํ กตฺวา ขลุ สวนํ กตฺวาติ อลํ โสตุน ขลุ โสตุน อลํ สุตฺวาน ขลุ สุตฺวาน อลํ สุตฺวา ขลุ สุตฺวาฯ นิปาตตฺตา สิโลโปฯ

63. ปุพฺเพ+กกตฺตุกานํ

เอโก กตฺตา เยสํ พฺยาปารานํ, เตสุ โย ปุพฺโพ, ตทตฺถโต กฺริยตฺถา ตุนาทโย โหนฺติ ภาเวฯ ‘‘ตุํตุนา’’ ทินา กรสฺส อา, โส กาตุน กมฺมํ คจฺฉติ, อกาตุน ปุญฺญํ กิลิสฺสนฺติฯ รโลเป กมฺมํ กตฺวาน ภทฺรกํ, ปุญฺญานิ กตฺวา สคฺคํ คจฺฉติฯ อภิสงฺขรณํ กตฺวา อภิสงฺขริตฺวา กริตฺวา วา ฯ ตถา สิพฺพิตฺวา ฉาทยิตฺวา ชานิตฺวา ธมฺมํ สุตฺวา สุตฺวาน ธมฺมํ โมทติ, สุณิตฺวา, ปตฺวา ปาปุณิตฺวา, กินิตฺวา, เชตฺวา ชินิตฺวา ชิตฺวา, โจเรตฺวา โจรยิตฺวา, ปูเชตฺวา ปูชยิตฺวา, ตถา เมตฺตํ ภาเวตฺวา ภาวยิตฺวา, วิหารํ กาเรตฺวา การยิตฺวา การาเปตฺวา การาปยิตฺวา สคฺคํ คมิสฺสนฺติ+จฺจาทิฯ ปุพฺเพติ กิํ, ภุญฺชติ จ ปจติ จฯ ‘‘อปตฺวา นทิํ ปพฺพโต, อติกฺกมฺม ปพฺพตํ นที’’ติอาทีสุ ภูธาตุสฺส สมฺภวา เอกกตฺตุกตา ปุพฺพกาลตา จ คมฺยเตฯ ‘‘ภุตฺวา ภุตฺวา คจฺฉตี’’ติ อิมินาว สิทฺธํ, อาภิกฺขญฺญนฺตุ ทฺวิพฺพจนาว คมฺยเตฯ กถํ ‘‘ชีวคฺคาหํ อคาหยิ, กายปฺปจาลกํ คจฺฉตี’’ติ, ฆณนฺเตน กฺริยาวิเสสเนน สิทฺธํ, ยถา โอทนปากํ สยตีติฯ

164. ปฺโย วา ตฺวาสฺส สมาเส

ตฺวาสฺส วา ปฺโย โหติ สมาเสฯ ปกาโร ‘‘ปฺเย สิสฺสา’’ติ วิเสสนตฺโถฯ อภิปุพฺโพ ปาทิสมาโส, อภิวทนํ กตฺวา อภิวาทิย ภาสิสฺสํฯ ตถา อภิภุยฺย, ทฺวิตฺตรสฺสานิฯ สิ=สเย –